De Villa Empain, een culturele trekpleister van de Brusselse culturele leven, is ook een parel van de art-decoarchitectuur, gebouwd aan het begin van de jaren 1930 door architect Michel Polak, op vraag van Baron Louis Empain.

De Villa Empain is uitgegroeid tot een belangrijke culturele trekpleister in Brussel. Ze is een knap staaltje art-decoarchitectuur, gebouwd aan het begin van de jaren 1930 door architect Michel Polak, op vraag van baron Louis Empain. De Villa diende achtereenvolgend als privéwoning, museum, ambassade van de USSR en zetel van de Luxemburgse tv-zender RTL. Daarna raakte het gebouw verwaarloosd, beschadigd en werd het zelfs deels vernield. Aan het begin van de jaren 1980 bevond het zich in een erbarmelijke staat. In 2006 besliste de Boghossianstichting de Villa aan te kopen en werd begonnen met een grondige restauratie, die vier jaar in beslag zou nemen. De minutieuze restauratie was een complex en delicaat project. Ze werd uitgevoerd met respect voor de geschiedenis van het gebouw en werd zelfs door de Europese Unie bekroond met de Europa Nostraprijs. De Villa Empain opende haar deuren in 2010 als Centrum voor Kunst en Dialoog tussen Osoterse en Westerse culturen.

Enkele historische data

1929

Op 24 december 1929 koopt baron Louis Empain, op eenentwintigjarige leeftijd, een stuk bouwgrond gelegen aan de Natiënlaan in Brussel. Die laan wordt later omgedoopt tot Franklin Rooseveltlaan.

1931

Louis Empain vertrouwt het ontwerp en de bouw van zijn villa toe aan de Zwitserse architect Michel Polak.

1937

Op 22 september 1937 schenkt Louis Empain zijn eigendom aan de Belgische staat. Het goed wordt geschonken aan het ministerie van Onderwijs en zal als Museum voor Hedendaagse Sierkunst dienstdoen.

1937-1943

De Hogeschool la Cambre brengt het museum voor Hedendaagse Sierkunsten in de villa onder en organiseert er verscheidene tentoonstellingen.

1940-1945

De villa wordt gebruikt door het Institut Cartographique Militaire en wordt in 1943 door het Duitse bezettingsleger opgeëist.

1947-1963

Op initiatief van Paul-Henri Spaak vestigt de ambassade van de USSR zich in de villa. In 1947, beslist Louis Empain zijn schenking te herroepen. “De Belgische Staat heeft bewust de voorwaarde verbonden aan de schenking geschonden door het gebouw te verhuren aan de Russen, en dit ondanks de stappen die baron Louis Empain daartegen heeft ondernomen.” Camille Huysmans, minister van Onderwijs en vertegenwoordiger van de Belgische Staat, steunt de intrekking van deze schenking.

1963

Louis Empain verwerft opnieuw de eigendom van zijn villa.

1965-1973

Op initiatief van Louis Empain wordt de villa een cultureel centrum voor tentoonstellingen en artistieke evenementen.

1973

Baron Louis Empain verkoopt zijn eigendom aan de nv Tobesco (Belgo International Estate).

1981-1993

De zender RTL (Radio Télévision Luxembourgeoise) huurt de villa en vestigt er zijn Belgische zetel.

2001

De villa wordt opgenomen in de bewaarlijst van het Brussels erfgoed.

2002-2005

De villa is gedeeltelijk vernietigd en ondergaat vandalisme.

2006

Aankoop van de villa door Albert en Jean Boghossian om er de hoofdzetel van de Boghossian Stichting te vestigen.

2007

Bescherming als monument door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, in maart.

2008-2010

Aanvraag van stedenbouwkundige vergunning voor de restauratie van de Villa Empain door de Boghossian Stichting op 24 januari 2008. De stedenbouwkundige vergunning wordt afgeleverd op 21 november 2008. De architect Francis Metzger, bureau MA2, wordt belast met de restauratie van de villa. Algemene aannemer: tijdelijke vereniging Valens – Jacques Delens en Dimension 7.

2010

Op het initiatief van de Boghossian Stichting, de officiële opening van het Centrum voor kunst en dialoog tussen de oosterse en de westerse culturen – Villa Empain, op 21 april 2010. De villa is toegankelijk voor het publiek vanaf de volgende dag.

2011

Op 10 juni 2011, wordt de restauratie van de Villa Empain bekroond met de Prijs voor cultureel patrimonium van de Europese Unie – Europa Nostra, uitgereikt door Androulla Vasiliou, EU-Commissaris voor Onderwijs, Cultuur, Meertaligheid en Jeugdzaken, alsook door Placido Domingo, voorzitter van Europa Nostra.