De Blauwe Route

Deze denkbeeldige reis leidt ons van de Middellandse Zee naar China en laat ons kennismaken met het indigo van geweven stoffen, de blauwe keramiek van het Ottomaanse Rijk en Midden-Azië, sculpturen en juwelen van turkoois, lapis lazuli en saffier en uiteindelijk ook het befaamde Chinees blauw.

De tentoonstelling is dus een reis door tijd en ruimte, door culturen en kunsten, in een brede waaier van expressievormen. Bovendien zijn meer dan veertig moderne en hedendaagse ontwerpers te gast op deze tentoonstelling, die later ook te zien zal zijn in het Musée de Limoges.

In de Grieks-Romeinse oudheid werd blauw beschouwd als een ‘barbaarse’ kleur. In het Oosten daarentegen werd blauw toen reeds gebruikt in de kunst en in het dagelijkse leven, zowel voor religieuze rituelen, het verven van textiel, het decoreren van keramiek en glas, als voor het versieren van kostbare juwelen.

Indigo, anil genoemd, gaf zijn naam aan de Nijl, de ‘blauwe rivier’ van Egypte. In het land der farao’s bracht blauw geluk in het hiernamaals. Turkoois was gewijd aan de godin Hathor, het symbool van de vrouwelijke vruchtbaarheid. Het donkerblauwe borstsieraad met daarop de god Horus symboliseerde dan weer het oog dat net als de zon kon genezen.

De Perzen dachten dat de wereld rustte op een saffier waaraan de hemel zijn glans dankte, terwijl men in het oude China blauw de geneeskrachtige eigenschappen van de indigoplant toedichtte. Blauw werd er gebruikt bij het vervaardigen van papier, kleren en porselein. De Tibetanen koesterden turkooizen dan weer als beschermers van waters en bronnen.

In het Oosten gelooft men al sinds mensenheugenis dat blauw bescherming biedt tegen onheil, maar in Europa is men vreemd genoeg pas vanaf de 12de eeuw steeds meer waarde gaan hechten aan die kleur en zijn uiteenlopende nuances, waar tot dan toe slechts een handvol woorden voor bestonden.

In het moderne tijdperk trad blauw in het Westen resoluut op de voorgrond. Uiteindelijk werd het zelfs de algemene lievelingskleur, vóór rood en groen. Blauw symboliseerde de droom, de wijsheid en de sereniteit. Blauw is nu alomtegenwoordig. De kleur wordt geassocieerd met de zuiverheid van water, de onbegrensdheid van de hemel en de zee, de goddelijke of koninklijke aura, werkkleding en jeans voor jong en oud, het oeuvre van impressionisten en fauvisten, en dat van Matisse en Yves Klein. Aan blauw worden thans tal van eigenschappen toegeschreven. De uitdrukkingen waarin de kleur en zijn vele schakeringen voorkomen, zijn intussen al bijna niet meer te tellen.