Denkbeeldige grenzen

De missie van de Boghossianstichting is om mensen door middel van cultuur te samenbrengen. Met dit doel voor ogen brengt de Stichting Denkbeeldige grenzen, een tentoonstelling over echte en denkbeeldige, zichtbare en onzichtbare grenzen, ontworpen door Louma Salamé.

Het is in 1648, ter gelegenheid van het verdrag van Westfalen, dat  de cartografie van de moderne wereld ontstaat. De grens die twee staten van elkaar onderscheidt neeemt vanaf dan twee vormen aan: die van een zogenaamde natuurlijke lijn, begrensd door de maritieme of aardse topologie (rivier, zee, berge) en die van een zogenaamde kunstmatige lijn, meestal recht en door de mens bedacht.

Rond diezelfde periode, in 1656, ziet een van de eerste mentale kaarten het daglicht, de gravure betiteld Carte de Tendre en ontworpen door François Chaveau, die onzichtbare en denkbeeldige grenzen opsomt. In het boek Clélie, worden de verschillende staten van de liefde geïllustreerd in de vorm van een gebied.

Al zijn het historisch gezien de oorlog en de koloniale rijken die de grootte en het aantal landen hebben vastgelegd is het een feit dat sinds 1900 het aantal staten werd vervijfvoudigd. De politieke, historische, culturele, religieuze, etnische en taalkundige feiten bevestigen deze nieuwe grenzen of spreken ze tegen.

Deze tentoonstelling bestaat uit twee luiken. Door werken van kunstenaars uit zeer verschillende achtergronden, maar wiens inspiratie door ballingschap en identiteitsproblemen wordt gedragen, en wiens corpus resoluut politiek is, voor te stellen biedt het eerste luik een politieke visie van grenzen. De eenduidige neon van Mekhitar Garabedian getiteld Les autres, of de aquarellen op basis van Chinese inkt van Barthélémy Toguo zijn hiervan sprekende voorbeelden.

De grensgebieden zijn tegenwoordig een bron voor allerlei angsten. Om de toegang tot hun grondgebied te controleren sluiten sommige landen hun grenzen. De materialisatie van grenzen, bvb door muren, en het lijden waaraan migranten en vluchtelingen worden blootgesteld wordt in de wereldkaarten van Mona Hatoum belichaamd.

Het tweede deel van de tentoonstelling stelt werken voor die cognitieve en emotionele werelden vertegenwoordigen. De kunstenaar Grayson Perry geeft in zijn gravures de denkbeeldige topologie van zijn dromen en angsten weer. In Map of an Englishman ontdekken we bijvoorbeeld een zee genaamd Dementie, een rivier genaamd Ambitie en een meer genaamd Bewustzijn. Hier tegenover staan de definitie van het Amerikaanse grondgebied door Öyvind Fahlström of de Silver Canyon door Zhu Rixin, die zeer persoonlijke visies van bestaande gebieden ontluiken.

De Stichting verheugd zich eveneens om in situ werken te presenteren van artiesten die in de residentie van de Villa verbleven. Zo krijgt u een interactief beeldhouwwerk van Aurélie Godard te zien dat de omvang en het plan van de Villa Empain in vraag stelt, een reeks geheime rotstekeningen die de uitvinding zijn van Chloé Dugit-Gros en het werk van Dong Dawei, die de grens van de schilderkunst en werk in vraag stelt.

Denkbeeldige grenzen brengt werk van verschillende hedendaagse kunstenaars in de Project Space van de Villa Empain, onder meer van Dong Dawei, Chloé Dugit-Gros, Öyvind Fahlström, Mekhitar Garabedian, Aurélie Godard, Mona Hatoum, Grayson Perry, Zhu Rixin, Barthélémy Toguo, Jorinde Voigt, Ji Zhu.