Ekphrasis

De tentoonstelling Ekphrasis bracht werken van meer dan veertig kunstenaars uit de hele wereld samen, met elk hun eigen stijl, maar waarbij taal steeds centraal staat.

De definitie van ekphrasis is een lovende en beeldende beschrijving van een echt of fictief kunstwerk met als doel een krachtige visualisering te creëren. De eerste beroemde ekphrasis dateert uit de Griekse oudheid: het is Homerus’ beschrijving van het schild van Achilles in de Ilias. Het wapen werd gesmeed door Hephaestus om “iedereen in verrukking te brengen”.

Hoewel de retorische oefening van ekphrasis veeleer als een oude praktijk wordt voorgesteld, is het genre doorheen de geschiedenis blijven bestaan. Veel beroemde schrijvers hebben het genre beoefend. Omgekeerd zorgde een ekphrasis soms ook voor inspiratie bij kunstenaars zoals bvb. Botticelli, die een schilderij maakte op basis van een oude beschrijving.

Er bestaat een grote traditie van kunstenaars die zich zowel met beeldende kunst als met literatuur, poëzie of politiek bezighouden en voor wie taal een wezenlijk onderdeel van hun oeuvre vormt. De tentoonstelling verkent via hedendaagse kunstenaars de verschillende obstakels en voorliefdes voor het gebruik van taal in kunst.

Sommige kunstenaars die in de tentoonstelling worden gepresenteerd, zoals Shirin Neshat, Barbara Kruger of Jenny Holzer, gebruiken taal als een vorm van aanklacht. Anderen, zoals het Art & Language collectief van Tracey Emin of Alighiero Boetti, zenden de kijker persoonlijke boodschappen. De vraag van het leesbare en onleesbare is vooral aanwezig in het oeuvre van Marcel Broodthaers en Fred Eerdekens, waarin taal ook een primordiale plaats inneemt.

Drie werken in Ekphrasis werden speciaal ontworpen voor de tentoonstelling door Nasser Al Salem, Lawrence Weiner en Peter Downsbrough.