Vrouwen tussen schroom en toorn

Sinds haar oprichting in 1992, heeft de Boghossian Stichting zich, sinds meer meer dan vijftien jaar ingezet voor de verbetering van levensomstandigheden, vooral in Libanon en in Armenië, door het financieren van verscheidene projecten van pedagogische aard (weeshuizen, scholen en academies), van stedelijke aard (openbare ruimtes, parken en de installatie van een drinkwatersysteem), en van culturele aard (theater en Kunst Centrum).

In 2006 verwerft de Boghossian Stichting de Villa Empain, een van de pareltjes van het Brussels architecturaal erfgoed, met als doel er een Centrum van Kunst en Dialoog tussen de Oosterse en de Westerse cultuur te installeren. Na de complete renovatie van dit prachtig gebouw, heeft dit cultuurcentrum in april 2010 haar deuren geopend voor het publiek. De Stichting organiseert er een groot aantal artistieke en culturele activiteiten.

Rituelen, pruiken, sjaals, make-up en vele andere verplichtingen hebben sinds Eeuwen het leven van vrouwen gekenmerkt, tussen het verbergen, de ontsluiering en de onthulling.

Van de minderwaardige status van de vrouw in bepaalde samenlevingen van gisteren en van vandaag, tot de bevrijding van de vrouwen; van het verbergen onder verschillende sluiers en kleding (sluier, sjaal, abaya, burka, chadri, haik, jilbeb, khimar, niqab, chador) tot de blootheid getoond in de media, wat zijn de realiteiten en de omstandigheden die de verhouding van de samenleving met het vrouwelijke lichaam bepaald hebben en nog steeds bepalen? Sinds millennia en in de meeste culturen, verhullen vrouwen bepaalde delen van hun lichaam. Gaat het om een natuurlijke schroom die hen verdedigt, om tekenen van respect of om opgedragen regels door een collectief herkend fatsoen ?

Specifiek, hoe leven Oosterse vrouwen met en tegen sommige verboden en hoe staan ze tegenover de soms simplistische clichés die de Westerse wereld heeft ten opzichte van hun levensomstandigheden ? Hoe drukken ze zich uit? Hoe zien zij hun wereld en de onze; hoe zien wij hen? Er zijn zoveel subtiliteiten in het spel van de oogopslag! De spiegel, Oosterse amuletten die beschermen tegen het Boze oog, ogen verborgen achter donkere brilglazen of achter de rooster van een chadri, kohl make-up, verlegen of uitdagend, de mysteries van deze uitdrukkingen hebben zoveel artiesten gefascineerd en geïnspireerd.

Het gaat hier dus over schroom, opgelegd of gekozen, deze « gratie » vol angst, schaamte, beleefdheid en verboden, die het gedrag van de vrouwen dicteert, zodra ze de onschuld van de kinderjaren ontgroeien, ongeacht in welke cultuur.

Met deze tentoonstelling wil de Boghossianstichting de nuances van de visie op het vrouwelijk lichaam aantonen. Hiervoor werden een dertigtal Oosterse en Westerse kunstenaars uitgenodigd om zich uit te drukken in de Villa Empain.

De Boghossian Stichting heeft voor deze tentoonstelling en de catalogus ook de medewerking gevraagd aan schrijver Jean-Claude Bologne.

Schrijver van de studie Pudeurs féminines, in 2010 gepubliceerd door Editions du Seuil, Jean-Claude Bologne is professor in de middeleeuwse Iconologie aan de ICART (Parijs) en heeft een dertigtal boeken gepubliceerd (romans, woordenboeken en verhandelingen), waaronder L’Histoire du sentiment amoureux (Fayard, 2004) en Une histoire de la conquète amoureuse (Seuil, 2007).