Lezingen
De Grote Confrontatie: hoe Poetin oorlog voert tegen onze democratieën
met Raphaël glucksmann
28 juni 2023
Tijdens een avond gewijd aan zijn nieuwste boek, onderzoekt Frans essayist Raphaël Glucksmann enkele denkpistes omtrent de confrontatie tussen Poetin en de Europese leiders.
Schrijven in tijden van revolutie(s)
met a.laila, maryam madjidi en aurore vaucelle
27 mei 2023
De Iraanse schrijfsters en dichteressen A. Laila en Maryam Madjidi nodigen u uit literatuur over hun land te komen ontdekken tijdens een avond over de Iraanse literatuur.
Armeense genocide: Wie was Talaat Pacha?
met hans-lukas kieser en gaïdz minassian
23 mei 2023
Historicus Hans-Lukas Kieser brengt het verhaal van de voormalige minister van Binnenlandse Zaken en Grootvizier Talaat Pacha en vertelt de geschiedenis van de Armeense genocide en het begin van het moderne Turkije.
In het hart van een kunstjuwellencollectie
Art talk met diane venet en aurore vaucelle
6 april 2023
Diane Venet vertelt het fascinerende verhaal van haar collectie van kunstjuwelen. Ze zijn te danken aan zeer uiteenlopende kunstenaars, van Kapoor, Braque en Vasarely tot Stella, Arman, César en Dalí. Elk kunstjuweel belandde in haar collectie als gevolg van een ontmoeting. In een gesprek met journaliste Aurore Vaucelle vertelt Diane Venet over het (liefdes)verhaal achter elk juweel.
Komt het strategische Europa op gang ?
met Bernard guetta, françois-xavier bellamy, pierre haroche en gaïdz minassian
21 maart 2023
De Boghossianstichting verwelkomt het Europese parlementsleden Bernard Guetta en François-Xavier Bellamy, en onderzoeker Pierre Haroche, voor een discussie over het strategische Europa in een veranderende wereld.
De oorlog in Oekraïne : bijna een jaar oud
met ioulia shukan en gaïdz minassian
19 januari 2023
Waar waren we precies, bijna een jaar na de Russische invasie van Oekraïne? Oekraïne-kenner Ioulia Shukan geeft tekst en uitleg over deze oorlog die de wereldorde verstoort.
Déjeunons sur l’herbe
Gesprek over edouard manet met guillaume durand
13 januari 2023
In een gesprek met Aurore Vaucelle, een journaliste van La Libre Belgique, bespreekt Guillaume Durand zijn laatste boek Déjeunons sur l’herbe (bekroond met de Prix Renaudot Essai), de moderniteit van deze grote schilder, de hevige kritiek die er kwam op zijn werk, en zijn artistieke nalatenschap.
Hoe komt Libanon zijn opeenvolgende crisissen te boven?
met ziad majed en gaïdz minassian
24 novemBEr 2022
Regeringscrisis, politieke crisis, economische crisis, sociale crisis, Libanon zakt jaar na jaar weg in chaos. En toch hebben de Libanezen nog hoop en zijn ze vastbesloten hun hoofd op te heffen om het land uit deze staat van verval te halen. De Boghossianstichting had het genoegen de politicoloog Ziad Majed, specialist in het Midden-Oosten, in het bijzonder in Libanon en Syrië, uit te nodigen voor een dialoog met Gaïdz Minassian.
François Hollande
gesprek over het boek ‘bouleversements’
10 novemBEr 2022
De Boghossianstichting ontvangt François Hollande voor een uitzonderlijk interview, gevolgd door een signeersessie met het publiek. Op 24 februari 2022 begon Rusland aan een agressieoorlog tegen Oekraïne. Zo ontstond meteen ook een nieuwe situatie, waarbij de democratieën tegenover de autocratieën kwamen te staan. François Hollande belicht de gevolgen van deze omwenteling voor Europa en de wereld.
Oekraïne: welke toekomst voor de relaties tussen Rusland en de Europese Unie?
Met ISABELLE FACON en gaïdz minassian
13 OCTOBEr 2022
Zeven maanden na het begin van de oorlog van Poetin tegen Oekraïne gaan de gevechten door en het gevaar dat de situatie vastloopt wordt steeds duidelijker, met grote strategische en economische gevolgen voor heel Europa. Wat kunnen Russen en Europeanen doen om de vrede op het continent te bewaren? Om daarover te spreken, heeft verwelkomd de Boghossianstichting met genoegen Isabelle Facon, adjunct-directeur van de Stichting voor Strategisch Onderzoek en Rusland-specialist, in dialoog met Gaïdz Minassian.
Michel Polak, een architect van verwondering
met BENOÎT SCHOONBROODT, thierry henrard, cécile dubois en thomas greck
13 juni 2022
In het kader van de tentoonstelling Michel Polak, technologie en vakmanschap, een architectuur van verwondering georganiseerden curatrices Stéphanie De Blieck en Manon Magotteaux een studiedag met een mix van architectuur, geschiedenis en stedenbouwkunde. Deskundigen Benoît Schoonbroodt, Thierry Henrard, Cécile Dubois en Thomas Greck laten ons kennismaken met het technische meesterschap en de elegantie van de architecturale ontwerpen van Michel Polak.
luister naar de lezing ‘De realisaties van Michel Polak in Montreux’ met benoît schoonbroodt
Naar welke mondiale geopolitiek gaan we?
Met alain frachon en gaïdz minassian
14 juni 2022
Oorlog in Oekraïne, chaos in het Midden-Oosten, coronapandemie, rivaliteit tussen de Verenigde Staten en China: hoe kunnen de internationale betrekkingen evolueren nu de vrede en het welzijn van de mensheid bedreigd zijn? De Boghossianstichting verwelkomde Alain Frachon, commentator van de Franse krant Le Monde en auteur van het boek Un Autre Monde, l’ère des dictateurs. Samen met Gaïdz Minassian geeft hij tekst en uitleg bij die vraagstukken.
Debatavond in de Villa
een nacht van debatten over europa, het oosten en de wereld
12 mei 2022
De Boghossianstichting organiseerd een speciale avond met debatten over Europa, het Oosten en de wereld – een uitwisseling van ideeën over de internationale en strategische actualiteit in drie hoofdstukken. Tien specialisten analyseerden de situatie in Europa en het Midden-Oosten, de oorlog in Oekraïne en de internationale en strategische actualiteit. Met Sven Biscop, Antoine Bondaz, Hamit Bozarslan, Alexandra Goujon, Pierre Haroche, Tatiana Kastouéva-Jean, Thomas Lindemann, Mario Telò, en Clément Therme.
LUISTER NAAR de lezing ‘Kan Europa zich strategisch oriënteren op het Oosten?’
luister naar de lezing ‘Iran, China, Rusland, welke toekomst met Europa?‘
De Rechtschapen Turken, te lang verzwegen
Een film gevolgd door een debat met Laurence D’Hondt, Romain Fleury, Grégoire Jakhian en Gaïdz Minassian
21 april 2022
De Boghossianstichting herdenkde de Armeense genocide van 1915 met een speciale avond gewijd aan de zogenaamde Rechtschapen Turken. De documentaire De Rechtschapen Turken, te lang verzwegen vertelt het verhaal van Turken die in 1915 met gevaar voor eigen leven weigerden gevolg te geven aan het bevel om Armeniërs te vermoorden. De verteller stamt zelf af van een Armeense familie die werd gered door Rechtschapenen. Hij vertelt verhalen over de hulp geboden in een ronduit barbaarse periode. De projectie was gevolgd door een gesprek.
De rol van Frankrijk in de genocide op de Tutsi
lezing met Vincent Duclert en Gaïdz Minassian
17 maart 2022
Heeft Frankrijk een rol gespeeld in de genocide op de Tutsi in Rwanda, in 1994? Zo ja, welke rol was dat dan precies? “Frankrijk was niet medeplichtig aan die misdaad tegen de menselijkheid, maar draagt wel een verpletterende verantwoordelijkheidˮ concludeert het rapport van de Rwanda-missie geleid door historicus Vincent Duclert. Het rapport werd op 26 maart 2021 overhandigd aan de Franse president Emmanuel Macron. Vincent Duclert, een specialist inzake genocides, geeft op uitnodiging van de Boghossianstichting tekst en uitleg bij die donkere periode, in een gesprek met Gaïdz Minassian.
Maakt religie een comeback in de wereld?
lezing met deplhine allès and gaïdz minassian
3 february 2022
Sinds enkele decennia merken de meeste waarnemers een terugkeer van religie op wereldschaal. Is dat echt zo? Is God echt terug in het wereldgebeuren en in het dagelijks leven van de mensen? Tekst en uitleg hierover krijgen we van Delphine Allès, hooglerares politieke wetenschappen en directrice van de afdeling internationale betrekkingen aan het Institut National des Langues et Civilisations Orientales (Inalco). De Boghossianstichting heeft haar uitgenodigd voor een lezing, ingeleid door Gaïdz Minassian.
Is Libanon een mislukte staat?
Lezing met Jihane sfeir en gaïdz minassian
9 December 2021
Libanon heeft een nieuwe regering, maar het land zakt steeds dieper weg in de crisis. Op 22 november viert het land van de Ceder zijn nationale feestdag, maar de Libanezen koesteren nog weinig hoop voor de toekomst. Waarom slaagt Libanon er niet in de chaos te bedwingen? Is Libanon een mislukte staat? Historica Jihane Sfeir, hooglerares Arabische wereld aan het Instituut voor Europese Studies – ULB (Brussel), ging hierover in gesprek met Gaïdz Minassian.
Beiroet: getroffen erfgoed, bewaring en reconstructie
Lezing met yves ubelmann en Joyce azar
2 December 2021
Ter gelegenheid van de opening van de groepstentoonstelling How will it end? hield de Boghossianstichting een lezing over hoe de beelden van Beiroet, te zien in de Villa Empain, tot stand zijn gekomen. De film werd gemaakt door teams van Iconem, die dringende opdrachten uitvoerden op vraag van Unesco. De film laat zien hoe omvangrijk de schade door de explosies van 4 augustus 2020 in de Libanese hoofdstad is. Yves Ubelmann, de stichter van Iconem, in gesprek met Joyce Azar, biedt ons een inkijk in de totstandkoming van de film, vanaf de dag na de ramp, zijn ervaringen op het terrein en de waarde van die beelden, die een onmisbare hulp vormen voor een juistere kijk op het drama.
Lettre à la génération qui va tout changer
Lezing met raphaël gLucksmann
10 november 2021
De Boghossianstichting verwelkomde Raphaël Glucksmann voor een lezing in de Villa Empain, waarbij de essayist het had over zijn nieuwe boek Lettre à la génération qui va tout changer (Brief aan de generatie die alles zal veranderen) en de zaken die hem na aan het hart liggen. Raphaël Glucksmann schreef verschillende bestsellers: Génération gueule de bois (2015), Notre France (2016), Les Enfants du vide (2018). Hij is medeoprichter van de beweging Place publique en Europarlementslid. Meer dan 600.000 personen, vooral jongeren, volgen hem op Instagram. Hij sensibiliseerde de publieke opinie rond de situatie van de Oeigoeren.
Is Amerika onder Joe Biden terug?
Lezing met Alexandra de Hoop Scheffer en Gaïdz Minassian
21 oktober 2021
In 2020 sloegen de Amerikanen de Trump-bladzijde om en verkozen ze de Democratische kandidaat Joe Biden tot president van de Verenigde Staten. Betekende deze normalisatie het einde van de Amerikaanse diplomatie van isolement, nadat de Amerikanen zich na twintig jaar oorlog terugtrokken uit Afghanistan? Alexandra de Hoop Scheffer, de algemeen directrice in Frankrijk van het German Marshall Fund of the United States, gaf tekst en uitleg bij het buitenlandbeleid van de Verenigde Staten, samen met Gaïdz Minassian, een journalist van Le Monde.
Iconen en hedendaagse kunst
Art talk met Henri Loyrette en Wim Delvoye
4 oktober 2021
De Boghossianstichting organiseerde een avond gewijd aan de tentoonstelling Icons met de curator en kunsthistoricus Henri Loyrette, de vroegere directeur van het Musée d’Orsay en president-directeur van het Musée du Louvre, en de kunstenaar Wim Delvoye. Samen haddn ze het over het begrip ‘icoon’, van de religieuze dimensie tot de hedendaagse definitie ervan, alsook de artistieke en culturele invloed die iconen hebben gehad in de loop der eeuwen.
Twintig jaar geleden: de aanslagen van 11 september
Lezing met Christophe Ayad en Gaïdz Minassian
9 september 2021
Twintig jaar geleden, na de door al-Qaida opgeëiste aanslagen van 11 september in de Verenigde Staten, trad de wereld een nieuw tijdperk in, dat van de ‘oorlog tegen het terrorisme’. Hebben we die oorlog nu gewonnen? Wat is de balans van die strijd tegen de terroristische dreiging, twintig jaar na de Amerikaanse tragedie? Het overheidsbeleid was nooit eerder zo sterk gericht op veiligheid als nu, en toch heeft het jihadistische terrorisme zich wereldwijd kunnen verspreiden: Nabije Oosten, Centraal-Azië, de Sahel, Europa. Is dat niet paradoxaal? Christophe Ayad, topreporter, belast met het terrorismevraagstuk bij Le Monde, gaf tekst en uitleg over dit complexe onderwerp op een lezing, ingeleid door Gaïdz Minassian.
Sommige smaken komen stilletjes
Literaire avond met Ryoko Sekiguchi en Charif Majdalani, in gesprek met Soraya Amrani
17 juni 2021
De Boghossianstichting verwelkomde de Midis de la Poésie ter gelegenheid van een literaire avond die hulde brengt aan Libanon. De Japanse dichteres en schrijfster Ryoko Sekiguchi, en de Franstalige Libanese auteur Charif Majdalani hadden het over hun recente werken, die met een treffende gevoeligheid terugblikken op de verwoestende ontploffing die Beiroet op 4 augustus 2020 trof: 961 heures à Beyrouth (et 321 plats qui les accompagnent) (P.O.L. 2021) en Beyrouth, journal d’un effondrement (Actes Sud 2020).
De Koerden, een model voor de regio?
Online lezing met Rhodi Mellek, Thomas Renard en Paul Germain
20 mei 2021
De Koerden dromen al lang van een democratische samenleving in Rojava, Syrisch Koerdistan. Kan dit project een model voor de hele regio zijn? Er is ook de delicate kwestie van de terugkeer van Belgische kinderen die gevangen zitten in de kampen Roj en Al-Hol. Paul Germain ging dieper in op deze vraagstukken, samen met zijn gasten Rhodi Mellek, de voorzitster van het Koerdische persagentschap Hawar News, en Thomas Renard, een Senior Research Fellow aan het Egmontinstituut.
Armenië, tussen overleven en heropbouwen
Online lezing met Vicken Cheterian en Gaïdz Minassian
20 april 2021
Na de militaire nederlaag van november 2020 likt Armenië zijn smartelijke wonden. Een zoveelste beproeving voor deze natie, of een strategisch keerpunt voor een staat die zijn plaats nog zoekt in de regio? Ter gelegenheid van de 106e verjaardag van de Armeense genocide stelt zich de vraag hoe de Armeniërs de toekomst van hun land en hun rol in de wereld zien. Om dat te achterhalen nodigde de Boghossianstichting politicoloog Vicken Cheterian, kenner van de Kaukasus en het Midden-Oosten, uit voor een online-lezing, ingeleid door Gaïdz Minassian.
Aleppo, van kosmopolitisme naar ramp
Online lezing met Philip Mansel en Anne-Sophie Bruyndonckx
18 maart 2021
Aan de hand van meer dan honderd, vaak nog niet eerder vertoonde illustraties uit de 16e tot de 20e eeuw liet Dr. Philip Mansel zien dat kosmopolitisme de grondslag vormt van de welvaart van Aleppo, een kruispunt van karavaanroutes en culturen.
Deze lezing, geleid door Anne-Sophie Bruyndonckx, journaliste bij de RTBF, werd georganiseerd in het kader van de tentoonstelling Aleppo, een reis doorheen 5.000 jaar geschiedenis.
Welke toekomst voor Libanon?
Online lezing met Myriam Benraad en Gaïdz Minassian
4 maart 2021
Het land van de Ceder wordt al bijna een halve eeuw getroffen door opeenvolgende crisissen. Na een vijftienjarige burgeroorlog worden de Libanezen heen en weer geslingerd tussen hoop en chaos, renaissance en verval. Politieke crisis, economische crisis, sociale crisis: hoe ervaren de Libanezen de beproevingen als gevolg van binnenlandse problemen (ingestort systeem, corrupte elites) en buitenlandse problemen (oorlogen in de buurlanden, terrorisme door jihadi’s, destabilisatie)?
Politicologe Myriam Benraad, specialist van de hedendaagse Arabische wereld, gaf nadere toelichting tijdens een gesprek met Gaïdz Minassian.
De Armeniërs, een in de steek gelaten volk?
Online lezing met Antoine Agoudjian en Paul Germain
24 februari 2021
Op 9 november eindende de oorlog in Nagorno-Karabach, toen er een staakt-het-vuren kwam. Azerbeidzjan, gesteund door Turkije, kwam als overwinnaar uit de strijd. De grote verliezers zijn de Armeniërs. Zoals steeds?
Terugkerend uit het Nagorno-Karabach belichte fotograaf Antoine Agoudjian tijdens een gesprek met journalist Paul Germain de opmerkelijke foto’s die hij tijdens zijn drie maanden durend verblijf had genomen.
Welk Amerika krijgen we met Biden
Online lezing door Annick Cizel, ingeleid door Gaïdz Minassian
20 januari 2021
Joe Biden legde op 20 januari 2021 de eed af als nieuwe president van de Verenigde Staten. Zou de 46e Amerikaanse president als leider van de belangrijkste grootmacht ter wereld de situatie normaliseren, nadat Donald Trump de internationale orde vier jaar lang heeft ontregeld? China, Iran, de NAVO, het Nabije Oosten, de banden met Europa,… historicus Annick Cizel, specialiste inzake het Amerikaanse buitenlandse beleid, belichtte deze drukke agenda met Gaïdz Minassian.
Aleppo, conservering en nieuwe technologieën
Online lezing door Yves Ubelmann, ingeleid door Soraya Amrani
14 januari 2021
In het kader van de tentoonstelling Aleppo, een reis doorheen 5.000 jaar geschiedenis onthulde Yves Ubelmann hoe dit bijzondere project tot stand kwam tijdens een gesprek met Soraya Amrani. Deze volledig digitale tentoonstelling, op touw gezet door Iconem, laat ons kennismaken met belangrijke monumenten van deze duizenden jaren oude Syrische stad. Yves Ubelmann gaf toelichting bij de geschiedenis van Aleppo, en hoe de stad er nu aan toe is, nadat de architectuur zwaar te lijden heeft gehad onder de burgeroorlog.
Nagorno-Karabach: lessen van een internationale oorlog
Online lezing door Gaïdz Minassian, ingeleid door Céline Martel
15 december 2020
Na 44 dagen van oorlog in Karabach hebben Azerbeidzjan, Armenië en Rusland op 9 november 2020 een staakt-het-vuren ondertekend. Na weken van hevige gevechten had Bakoe een militaire overwinning behaald. Moskou liet zich gelden als een leider in de regio, Ankara was ook betrokken partij in dit conflictgebied, en Jerevan had een militaire nederlaag geleden. Gaïdz Minassian had het over deze brandend kwestie ter gelegenheid van een gesprek met Céline Martel, journaliste voor LN24.
Aleppo, conservering en nieuwe technologieën
Lezing door Yves Ubelmann
17 september 2020
In het kader van de tentoonstelling Aleppo, een reis doorheen 5.000 jaar geschiedenis onthulde Yves Ubelmann hoe dit bijzondere project tot stand kwam. Deze volledig digitale tentoonstelling, op touw gezet door Iconem, laat ons kennismaken met belangrijke monumenten van deze duizenden jaren oude Syrische stad. Yves Ubelmann gaf toelichting bij de geschiedenis van Aleppo, en hoe de stad er nu aan toe is, nadat de architectuur zwaar te lijden heeft gehad onder de burgeroorlog.
Welke toekomst voor het Turkije van Erdogan?
Lezing door Ahmet Insel, ingeleid door Gaïdz Minassian
12 maart 2020
Ahmet Insel, een Turkse econoom, politicoloog, uitgever en journalist die gehecht is aan de vrijheden in Turkije, analyseerde het beleid van president Erdogan, die de instellingen en de samenleving van zijn land stevig in zijn greep houdt. Interne repressie en militaire interventies in het buitenland (Irak, Syrië, Libië): met zijn uitgesproken nationalistische en islamitische beleid wil Erdogan de macht van het vroegere Ottomaanse rijk herstellen tegen 2023. Dan wordt immers de honderdste verjaardag van de geboorte van de Turkse republiek gevierd.
De strijd tegen corruptie en de toestand van het gerecht in Libanon
Lezing door Mayssam Noueiri, ingeleid door Maroun Labaki
24 januari 2020
Ter gelegenheid van haar lezing in het Europees Parlement belichtte Mayssam Noueiri, voormalig magistraat en directeur-generaal van het Libanese ministerie van Justitie, de strijd tegen corruptie en analyseerde ze de stand van zaken op het gebied van justitie in het hedendaagse Libanon. Met Maroun Labaki, journalist bij Le Soir.
De diplomatie van Trump begrijpen
Lezing door Robert Malley, ingeleid door Gaïdz Minassian
13 januari 2020
Op 3 november 2020 vonden in de Verenigde Staten presidentsverkiezingen plaats. De uittredende president, Donald Trump, had de voorbije jaren het Amerikaanse buitenlandse beleid een nieuwe wending gegeven, zonder daarbij rekening te houden met de multilaterale verbintenissen van zijn land of de traditionele allianties. Welke koers volgde deze Amerikaanse president, die een tweede ambtstermijn ambieerde? Hoe moet zijn diplomatie begrepen worden? Robert Malley, de directeur van de International Crisis Group (ICG) en voormalig adviseur van presidenten Clinton en Obama, liet er zijn licht over schijnen tijdens een lezing, ingeleid door Gaïdz Minassian, journalist bij de Franse krant Le Monde.
Edward Said, de roman van zijn denken
Literaire avond met Dominique Eddé, geleid door Soraya Amrani
21 november 2019
Romanschrijfster en essayiste Dominique Eddé bracht een eerbetoon aan Edward Said, de befaamde schrijver, academicus, literatuurtheoreticus en Palestijns-Amerikaanse criticus. Vertrekkend van zijn levensverhaal en verbeeldingskracht gaf ze ons een inkijk in Said, zijn intellectuele keuzes met hun ambivalentie en diversiteit, de manier waarop hij een heel eigen stijl heeft uitgevonden, waarin gesproken en geschreven taal elkaar ontmoeten, net zoals het classicisme en het excentrieke, de geschiedenis, de muziek en de actualiteit.
Gedwongen verhuizingen
Voorlezing door Oliver Rohe
14 november 2019
Ter gelegenheid van de opening van de tentoonstelling Verlaten woningen van Beiroet verwelkomde de Boghossianstichting Oliver Rohe, die zijn tekst Déplacements forcés voorlas.
Deze schrijver is de zoon van een Duitse vader en een Libanese moeder. Hij groeide op in Beiroet, maar verhuisde in 1990 naar Frankrijk. Dit nieuwe verhaal gaat over de vlucht van verschillende burgers tijdens de Israëlische invasie in Libanon, in 1982. Tussen de regels door gaat het ook over de waarachtigheid van de manier waarop de oorlog wordt voorgesteld.
Zijn humanitaire oorlogen gerechtvaardigd?
Lezing door Rony Brauman, ingeleid door Gaïdz Minassian
24 oktober 2019
Rony Brauman, oud-voorzitter van Artsen Zonder Grenzen (AZG), stelde vragen bij interventiemachten die, in de vorm van een afzonderlijke mogendheid of een multilaterale coalitie, hun ingrijpen rechtvaardigen in naam van de moraal en de humanitaire nood. Na de Koude Oorlog kwamen er steeds meer VN-interventies en humanitaire interventies, op de vijf continenten. Zijn die operaties echt wel gerechtvaardigd? Heeft de terugkeer van de ‘rechtvaardige oorlog’ in het strategische debat geleid tot een stabielere en vreedzamere wereld, of kwam het daardoor juist tot soms illegale maar daarom nog geen ongegronde interventies, soms overhaast en vaak zonder einde?
De roman van Heliopolis
Lezing door Amélie d’Arschot
5 juni 2019
Historica en conferencière Amélie d’Arschot is een afstammelinge van Boghos Nubar Pasha. Ze vertelde ons het fascinerende avontuur van de bouw (vanaf 1905) van een volledig nieuwe stad in volle woestijn: Heliopolis.
De toehoorders traden zo in de voetsporen van de Belgische grootindustrieel Edouard Empain en Boghos Nubar, de zoon van de allereerste premier van Egypte.
Prendre refuge
Literaire avond met Zeina Abirached, geleid door David Courrier
15 mei 2019
In samenwerking met Les Midis de la Poésie en La Charge du Rhinocéros organiseerde de Boghossianstichting drie avonden over de literatuur van de Arabische wereld, tussen de Maghreb en Mashreq. Het tweede deel van deze Literaire Salon was gewijd aan Zeina Abirached, illustratrice en auteur van grafische romans, waaronder Prendre refuge, dat ze tijdens deze avond voorstelde aan het publiek.
De culturele geschiedenis van de Arabische immigratie in Europa, 20e-21e eeuw
Lezing door Coline Houssais
8 mei 2019
De Arabische wereld blijft de verbeelding van de Europeanen prikkelen, als een ‘andere wereld’, die tegelijk homogeen en mysterieus is. In de loop der eeuwen hebben beide gebieden elkaar nochtans ingrijpend beïnvloed, in die mate zelfs dat ze een wezenlijk onderdeel van elkaars identiteit vormen.
Na een eerdere lezing, waarin ze het had over de complexiteit van die uitwisselingen, van de Renaissance tot de 19e eeuw, was Coline Houssais opnieuw te gast in de Boghossianstichting, dit keer voor een lezing over de culturele geschiedenis van de Arabische immigratie in Europa, in de 20e en 21e eeuw.
Heliopolis
Studiedag met Luc Gabolde, Christian Cannuyer en Robert Solé
29 april 2019
In het kader van de tentoonstelling Heliopolis, de Zonnestad organiseerden curatrices Marie-Cécile Bruwier en Florence Doyen een studiedag met een mix van architectuur, geschiedenis en stedenbouw.
Luc Gabolde, Christian Cannuyer en Robert Solé, drie specialisten inzake Egypte, belichtten de geschiedenis van deze oude stad, de bakermat van de nieuwe stad gebouwd door de Belgische industrieel Edouard Empain.
Keren de imperia terug?
Lezing door Gabriel Martinez-Gros, ingeleid door Gaïdz Minassian
11 april 2019
De Boghossianstichting verwelkomde historicus Gabriel Martinez-Gros, die het in een gesprek met journalist Gaïdz Minassian had over de dreigende terugkeer van het imperiale model.
In de wereld van na de Koude Oorlog wordt de logica van de natiestaten steeds meer aan het wankelen gebracht door een hele reeks lokale en internationale factoren. Zullen de naties daar een mouw weten aan te passen en het vertrouwde staatspatroon weten te bewaren, of gaan we naar andere vormen van politieke integratie, zoals de imperiale dominantie, die hier en daar weer de kop opsteekt, in de vorm van autoritaire regimes met een imperiaal verleden?
De Villa Empain, meesterwerk van de Brusselse art deco
Lezing door Cécile Dubois
4 april 2019
Ter gelegenheid van de tentoonstelling Flamboyant, een levensstijl in de jaren dertig belichtte Cécile Dubois de relatie tussen opdrachtgevers en architecten in het milieu van de Brusselse art deco. Ze had het met name over de band tussen Louis Empain en ‘zijn’ architecten, in het bijzonder Michel Polak en Antoine Courtens, die zeer uiteenlopende gebouwen ontwierpen, zoals de prachtige Villa Empain.
Fatah-Hamas, is een verzoening mogelijk?
Lezing door Leila Seurat, ingeleid door Gaïdz Minassian
21 februari 2019
Leila Seurat, een specialiste inzake Palestina, had het over een mogelijke verzoening tussen Fatah en Hamas, de twee hoofdorganisaties van de Palestijnse bevrijdingsbeweging.
Sinds zijn overwinning bij de Palestijnse parlementsverkiezingen in Gaza, in 2006, leidt Hamas de enclave en botst de organisatie niet alleen met Israël en de internationale gemeenschap, maar ook met Fatah, de grootste politieke fractie binnen de Palestijnse Autoriteit. Meer dan tien jaar na die overwinning zijn ze er nog steeds niet in geslaagd vrede te sluiten met elkaar, laat staan zich te verzoenen en het vredesproces nieuw leven in te blazen.
De kinderen van de Leegte, van de individualistische impasse naar wakker burgerschap
Lezing-signeersessie door Raphaël Glucksmann, ingeleid door Emmanuelle Danblon
15 februari 2019
Crisis van de democratie, de steeds breder wordende sociale kloof, ecologische rampen, populistische opstanden … Essayist Raphaël Glucksmann stelt de vraag: “De neoliberale weg leidt naar de afgrond. Om niet alles te verliezen, moeten we weg uit het individualisme en de navelstaarderij. Onze voorouders leefden in een wereld vol dogma’s en mythen, maar wij zijn de kinderen van een samenleving zonder zin. Hun taak bestond erin de ketens af te schudden. Het is nu aan ons om nieuwe banden te smeden en samen met anderen aan de toekomst te werken. Er zijn wel degelijk uitwegen uit de impasse. Maar zullen we die ook volgen?”
Vraagstukken rond een concrete metafoor: de band en de kloof
Rondetafelgesprek met M’hani Alaoui, Rita El Khayat, Nadia Sabri en Marko Tocilovac
22 januari 2019
Tijdens een rondetafelgesprek met Marokkaanse en Franse intellectuelen wierp curatrice Nadia Sabri een nieuw licht op het thema van de tentoonstelling Over banden en ballingschap.
Psychiater en schrijfster Rita El Khayat, antropologen M’hani Alaoui en Marko Tocilovac discussieerden met Nadia Sabri over banden en ballingschap. Welke rol spelen banden in de hedendaagse samenlevingen? Hoe definieer je de kloof tussen metafoor en realiteit (de grenslijn, de sociale kloof, de ballingschap)? Kan de hedendaagse kunstenaar voor nieuwe inzichten zorgen?
Iran, hoe vrede sluiten met deze regionale grootmacht?
Lezing door Thierry Kellner, Yann Richard & Mohammad-Reza Djalili, ingeleid door Gaïdz Minassian
13 december 2018
Drie Iran-deskundigen gaven tekst en uitleg bij vragen over de actualiteit.
Leidt de terugtrekking van de Verenigde Staten uit het multilaterale akkoord over het Iraanse kernprogramma tot een herschudden van de kaarten in het Midden-Oosten? Komt het tot een verdere destabilisatie en toenemende spanningen in een regio waar zo al geen gebrek is aan kruitvaten en sociale problemen? Welke opties liggen nu op tafel?
Libanese literatuuravonden
Met Soraya Amrani, Hoda Barakat, Roda Fawaz, Alexandre Najjar en Marwan Zoueini
20 en 21 november 2018
Ter gelegenheid van de 75ste verjaardag van de onafhankelijkheid van Libanon bracht de Boghossianstichting hulde aan de Libanese literatuur en verwelkomde ze Hoda Barakat en Alexandre Najjar op twee avonden, met een mix van poëzie, hedendaagse literatuur en muziek. Alexandre Najjar, die een biografie over Khalil Gibran schreef, liet ons kennismaken met het werk van de beroemde Libanese dichter. Roda Fawaz las stukken uit zijn oeuvre voor. Voor de muzikale intermezzo’s zorgde Marwan Zoueini, wiens composities zijn geïnspireerd op het werk van de dichter. De volgende avond vertelde Hoda Barakat ons over de bruisende wereld van de bijzonder rijke Libanese literatuur, in een dialoog met Soraya Amrani.
Terugkeerders uit Syrië en Irak: tussen dreiging en moeizame reïntegratie
Lezing door Thomas Renard, ingeleid door Thomas Gadisseux
7 november 2018
Wie zijn die ‘terugkeerders’? Hoe worden ze na hun terugkeer opgevolgd? Hoe verloopt hun reïntegratie? Vormen ze een bedreiging? Die moeilijke en delicate vragen stonden centraal in deze lezing. Thomas Renard, Senior Researcher bij het Egmont Institute, deelde zijn expertise over deze gevoelige en moeilijke kwesties met Thomas Gadisseux, politiek journalist bij de RTBF.
Welke toekomst voor de Palestijnen?
Lezing door Henry Laurens, ingeleid door Gaïdz Minassian
25 oktober 2018
Wat met de Palestijnse kwestie, nu er een politiek-diplomatieke mist is ontstaan door het vastlopen van de vredesgesprekken met Israël, de beslissing van de Israëlische regering om van Israël een ‘Joodse natiestaat’ te maken, en diverse maatregelen van de Verenigde Staten tegen de Palestijnen (het overhevelen van de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem en het schrappen van financiële steun aan het VN-agentschap voor Palestijnse vluchtelingen)? Historicus Henry Laurens, die doceert over de hedendaagse geschiedenis van de Arabische wereld aan het Collège de France, gaf voor de Boghossianstichting tekst en uitleg bij deze heikele kwesties.
L’Espoir à l’arraché
Literaire avond met Abdellatif Laâbi, in gesprek met Soraya Amrani
3 oktober 2018
De Boghossianstichting wijdde drie avonden aan de literatuur van de Arabische wereld, in een coproductie met Les midis de la Poésie en La Charge du Rhinocéros.
Dichter Abdellatif Laâbi opende de reeks en bond met L’Espoir à l’arraché opnieuw de strijd aan met ‘het rijk van de barbarij’, dat hij sinds zijn eerste boek, geschreven medio jaren zestig, onafgebroken bevecht.
De Arabische culturele immigratie in Europa
Lezing door Coline Houssais
18 september 2018
De Arabische wereld blijft de verbeelding van de Europeanen prikkelen, als een ‘andere wereld’, die tegelijk homogeen en mysterieus is. In de loop der eeuwen hebben beide gebieden elkaar nochtans ingrijpend beïnvloed, in die mate zelfs dat ze een wezenlijk onderdeel van elkaars identiteit vormen. Van de eerste cafés in de Renaissance tot de oriëntalistische architectuur in de 19e eeuw en het ontstaan van een Europees-Arabische muziekscene: de cultuur is een levende getuige van voortdurende uitwisselingen, die veel ouder en complexer zijn dan men zou denken.
Journalistiek, politiek, cultuur
Lezing door Léa Salamé, ingeleid door Martin Buxant
15 juni 2018
Tijdens een gesprek met Martin Buxant, journalist bij L’Echo en RTL, vertelde journaliste Léa Salamé over haar carrière en de banden in de hedendaagse samenleving tussen journalistiek, politiek en cultuur.
Priester Hamel, Martelaar van de Republiek
Lezing door Alfred de Montesquiou
11 juni 2018
Een nationaal drama, maar ook een besloten tafereel in een rustig provinciestadje: de moord op priester Jacques Hamel was een aanslag die de Franse samenleving met verstomming sloeg. De documentaire van Alfred de Montesquiou, oorlogscorrespondent voor het Franse weekblad Paris Match, belicht hoe de betrokkenen de aanslag van 26 juli 2016 en de gevolgen ervan voor Frankrijk inschatten.
Falaise de Bâmiyân
Lezing door Pascal Convert en Yves Ubelmann, ingeleid door Philippe Dagen
31 mei 2018
Falaise de Bâmiyân, een van de topwerken van de tentoonstelling Melancholia, is het resultaat van procedés waarbij de modernste technologieën werden gecombineerd met oude technieken. Kunstenaar Pascal Convert blikte terug op het creëren ervan tijdens een vrije discussie over monumenten die momenteel bedreigd zijn, van Mosoel tot Jerevan, met Yves Ubelmann, de oprichter van het Franse bedrijf ICONEM, en Philippe Dagen, een journalist van de Franse krant Le Monde.
De Bâmiyân-vallei in Afghanistan vormt een kruispunt van beschavingen. Ze is vooral bekend door de twee reusachtige boeddhabeelden die tussen 300 en 700 n.C. werden uitgehouwen in de rotswand en in 2001 werden vernield door de Taliban. De foto’s van Pascal Convert illustreren hun afwezigheid en de sporen die dit achterlaat.
Is vrede tussen Israël en Palestina nog haalbaar?
Lezing door Elie Barnavi, ingeleid door Gaïdz Minassian
17 mei 2018
Zit het vredesproces tussen Israëli’s en Palestijnen muurvast, nu de Verenigde Staten Jeruzalem hebben erkend als hoofdstad van Israël? Heeft het wel zin te praten over vrede tussen Israëli’s en Palestijnen als het Nabije Oosten nog altijd verstrikt zit in de oorlogslogica? Historicus en diplomaat Elie Barnavi, een geëngageerde intellectueel die bekend is om zijn openheid van geest, liet zijn licht schijnen over deze pijnlijke kwestie, in gesprek met Gaïdz Minassian, een journalist van de Franse krant Le Monde.
Geert Goiris
Gesprek met Sam Steverlynck
2 mei 2018
Liepāja illustreerde op treffende wijze het thema Ruïnes op de tentoonstelling Melancholia. Naar aanleiding van zijn deelname aan die tentoonstelling blikte de Belgische kunstenaar Geert Goiris terug op dit werk, zijn oeuvre en zijn projecten, in een gesprek met Sam Steverlynck, een journalist van de krant De Standaard.
Het werk toont een overblijfsel van het fort van Liepāja, aan de Letse kust. Het fort werd gebouwd tussen 1890 en 1906 en geldt als een van de grootste versterkingsprojecten van het tsaristische Rusland. De plaatsing van het fort bleek een strategische vergissing en in 1908 werd het verlaten.
De Koerdische kwestie in het Nabije Oosten
Lezing door Gérard Chaliand, ingeleid door Gaïdz Minassian
19 april 2018
De Koerden, die een belangrijke rol spelen in de strijd tegen de terreurorganisatie Islamitische Staat, worden nu aangevallen door het Turkse leger in de Noord-Syrische provincie Afrin en door het Iraakse leger in het zuiden van Iraaks Koerdistan. Krijgt de realpolitik de bovenhand in het Nabije Oosten, nu de Koerden strijden voor hun onafhankelijkheid? Kunnen de Koerden, als volk zonder staat, overgaan van het bestaansrecht naar het zelfbeschikkingsrecht? Gérard Chaliand, een expert in geostrategie die de Koerdische kwestie van nabij volgt, belichtte de situatie.
Kan muziek het Oosten redden?
Lezing door André Manoukian, ingeleid door Gaïdz Minassian
1 februari 2018
Kan het Oosten zijn onrust tot bedaren brengen met muziek? Kunnen het Oosten en het Westen met elkaar worden verzoend via cultuur? Kunnen jazz en oosterse muziek elkaar aanvullen en samen een harmonisch geheel vormen? Op een lezing over muzikale sociologie bekeken we samen met auteur-componist André Manoukian welke muzikale verbanden er zijn tussen stijlen, culturen en gevoeligheden. Ter gelegenheid van de release van zijn laatste album, Apatride, liet Manoukian ons in naam van de vrede en de verzoening tussen de volkeren kennismaken met onbekende aspecten van de oosterse muziek.
David Claerbout
Gesprek met Christoph Wiesner
10 januari 2018
Een topstuk van de tentoonstelling Ways of Seeing was The Algiers’ Sections of a Happy Moment. Het werk ontrafelt een kortstondig moment dat zich langzaam ontvouwt in een lange diavertoning, tegen een muzikale achtergrond. De Belgische kunstenaar David Claerbout blikte terug op dit werk en gaf meteen ook zijn kijk op fotografie, in een gesprek met Christoph Wiesner, artistiek directeur van Paris Photo.
The German Library Pyongyang
Release en presentatie van het boek door Sara van der Heide (Sara Sejin Chang)
5 november 2017
De Boghossianstichting organiseerde de release en de presentatie van het boek The German Library Pyongyang.
Het boek werd gepubliceerd als herinnering aan een origineel initiatief van het Goethe-Instituut in Noord-Korea en werd opgevat als een middel tot uitwisseling over het nationale cultuurbeleid in de periode na de Koude Oorlog en de kolonisatie. De auteur biedt een kritische blik op de parallelle geschiedenis van Duitsland en de twee Korea’s.
Gaan we naar een neo-nationale wereld?
Lezing door Bertrand Badie en Michel Foucher, ingeleid door Gaïdz Minassian
19 oktober 2017
Van de Brexit naar Donald Trump aan het hoofd van de Verenigde Staten, van de Russische agressie tegen Oekraïne tot de expansiedrang van Peking in de Chinese Zee, van de spanningen veroorzaakt door de migrantenkwestie tot de diplomatieke mislukkingen in het Midden-Oosten: de internationale actualiteit doet de vertrouwde wereldorde op zijn grondvesten daveren en brengt de natiestaten in beroering. Leiden die uiteenlopende politieke spanningen tot een revival van het nationale? Zullen de staten hun grenzen versterken om zich te beschermen?
Twee grote hedendaagse denkers, politicoloog Bertrand Badie en geograaf Michel Foucher, gaven elk hun visie op die cruciale vraagstukken en verschaften duiding bij de evolutie van onze wereld en mogelijke ontsporingen.
Mondialité: Readings
Lezingen door Shumon Basar, Douglas Coupland, Vinciane Despret, Anne-Claire Schmitz, Dirk Snauwaert, agnès b., Manthia Diawara, Isaac Julien & Mark Nash, Rem Koolhaas, Patrick Chamoiseau, Mette Edvardsen, Justin E.H. Smith en Eszter Salamon, ingeleid door Hans Ulrich Obrist en Asad Raza
9 september 2017
Om de publicatie van Mondialité, ou les archipels d’Edouard Glissant te vieren, hadden uitgevers Hans Ulrich Obrist en Asad Raza kunstenaars, schrijvers en denkers uitgenodigd voor een dag van discussies, lezingen en performances in de Villa Empain.
Een door de Boghossianstichting gepubliceerd boek begeleidde de gelijknamige tentoonstelling. Aan kunstenaars en filosofen werd gevraagd via tekst en beeld de belangrijkste concepten van Edouard Glissant, zoals pensée du tremblement, créolisation en opacité te verkennen, geïnspireerd op La terre, le feu, l’eau et les vents, Glissants bloemlezing van gedichten.
Het culturele Europa en de globalisering
Lezing door Jean-Noël Jeanneney, ingeleid door Gaidz Minassian
22 juni 2017
De ingrijpende veranderingen die de internationale uitwisselingen ondergaan door de nieuwe technologieën dwingen Europa tot een ambitieus cultureel beleid: het gezamenlijke erfgoed beschermen, de artistieke vrijheid nog beter garanderen, duurzaamheid in plaats van vluchtigheid, diversiteit in plaats van eenvormigheid, een regulerende overheid in plaats van een ongebreidelde vrije markt, en het streven naar een universele uitstraling. Jean-Noël Jeanneney, politicus en historicus gespecialiseerd in politiek, cultuur en media blikte terug op de vraag: willen we het kostbare en kwetsbare erfgoed beschermen, zodat ook de komende generaties er nog kunnen van genieten?
De roman van Heliopolis
Lezing-signeersessie door Amélie d’Arschot
22 mei 2017
Historica en conferencière Amélie d’Arschot is een afstammelinge van Boghos Nubar Pasha. Ze vertelde ons het fascinerende avontuur van de bouw (vanaf 1905) van een volledig nieuwe stad in volle woestijn: Heliopolis.
De toehoorders traden zo in de voetsporen van de Belgische grootindustrieel Edouard Empain en Boghos Nubar, de zoon van de allereerste premier van Egypte.
De genocide van 1915, welke gevolgen voor onze tijd?
Lezing door Bernard Coulie, Laure Marchand en Vicken Cheterian
26 april 2017
Ter gelegenheid van de herdenking van de Armeense genocide pakte de Boghossianstichting uit met een reeks lezingen, georganiseerd door het Armeens Comité van België, in samenwerking met de Armenian General Benevolent Union en het Joods Lekencentrum.
Sprekers Bernard Coulie, Laure Marchand en Vicken Cheterian hadden het over hoe de Armeense genocide van 1915, lang beschouwd als een geïsoleerde gebeurtenis in een verafgelegen gebied, nog altijd mee de geschiedenis bepaalt.
Mondialité
Lezingen en performances, ingeleid door Hans Ulrich Obrist en Asad Raza
18 april 2017
De tentoonstelling Mondialité werd door curators Hans Ulrich Obrist en Asad Raza officieel geopend met een dag vol interviews, projecties, poëzie en performances.
Sprekers en kunstenaars: Valerio Adami, Sophia Al Maria, Jacques Coursil, Manthia Diawara, Paul Dujardin, Dominique Gonzalez-Foerster, Justin Kennedy, Ranjana Leyendecker, Raqs Media Collective, Antonio Segui, Sylvie Sema, Mårten Spångberg, Luc Tuymans.
Villa Liminal
Lezing-performance door Marcos Lutyens
2 februari 2017
Kunstenaar Marcos Lutyens maakt voor zijn werk gebruik van hypnose, om de bezoeker kunst te laten ervaren op een heel andere manier. Met Villa Liminal nodigde hij het publiek uit deel te nemen aan een performance waar men collectief onder hypnose werd gebracht, voor een ‘drempelervaring’, een staat tussen bewustzijn en bewusteloosheid.
Dit evenement maakte deel uit van een reeks lezingen-performances, debatten en happenings onder de titel Embassy of uncertain shores, bedacht door Nicolas Setari. Kunstenaars en onderzoekers werden uitgenodigd na te denken over de ingrijpende gebeurtenissen in sommige delen van Europa en aangrenzende gebieden.
Shunga, Japanse erotische gravures
Lezing-performance door Ana Prvački
1 februari 2017
Ana Prvački wijdde een lezing aan Shunga, wat ‘erotische kunst’ betekent in het Japans en verwijst naar grafische beelden van de geslachtsdaad.
Dit evenement maakte deel uit van een reeks lezingen-performances, debatten en happenings onder de titel Embassy of uncertain shores, bedacht door Nicolas Setari.
Decor, tentoonstellingen en de rol van kunst
Een gesprek tussen Dorothea von Hantelmann, Jan Mot en Asad Raza
20 januari 2017
Dorothea von Hantelmann en Asad Raza, co-curators van de tentoonstelling Decor, gingen samen met galerist Jan Mot in gesprek over het decor, de status van kunstwerken en de maatschappelijke functie van tentoonstellingen in de moderne samenleving. De veranderende aard van het kunstwerk in de 21e eeuw vormde een van de thema’s van dit gesprek, dat ging over de veelbesproken status van het decoratieve in de hedendaagse kunst, en over de kracht van tentoonstellingen als format.
Zen kunst
Lezing door Marie Camelbeeck
18 januari 2017
Deze lezing vond plaats in het kader van de tentoonstelling Seeing Zen en schetste de geschiedenis en de evolutie van Zen, door deze filosofie te plaatsen in de context van het boeddhistische denken, maar ook in de historische context van Japan. Marie Camelbeeck had het over hoe de veelzijdige Japanse kunst zich ontwikkelde als onderdeel van deze filosofie.
Zen, een boeddhistische sekte die het bestuderen van teksten verving door meditatie, had veel succes bij de Japanse krijgers uit de 13e eeuw. De door de Zen-aanhangers geprezen zelfbeheersing vonden deze krijgers bijzonder aantrekkelijk. Ze aarzelden niet binnenshuis tuinen aan te leggen om er te kunnen mediteren en hingen in nissen monochrome schilderijen van Zen-meesters op.
When you are the Indian in a country of John Waynes
Lezing door Rajkamal Kahlon
23 november 2016
Deze lezing ging over het criminaliseren van het andere. Kahlons werk rond het project Blowback haakte in op de War on Terror, de eindeloze oorlog gevoerd door de Verenigde Staten en hun bondgenoten. Het project creëerde een link tussen de antropologische beeldvorming over ‘inboorlingen’ en het politieke geweld bestempeld als ‘terrorisme’.
Dit evenement maakte deel uit van een reeks lezingen-performances, debatten en happenings onder de titel Embassy of uncertain shores, bedacht door Nicolas Setari. Kunstenaars en onderzoekers werden uitgenodigd na te denken over de ingrijpende gebeurtenissen in sommige delen van de wereld.
Het denkbeeldige museum. Hebben we nog een museum voor hedendaagse kunst nodig?
Gesprek met Régis Debray, geleid door Nicola Setari
20 oktober 2016
Inhakend op het debat rond het toekomstige museum voor hedendaagse kunst in Brussel heeft de Villa Empain de internationaal befaamde Franse filosoof Régis Debray uitgenodigd zijn kijk te geven op hedendaagse kunst en de rol van musea in onze tijd.
Dit evenement maakte deel uit van een reeks lezingen-performances, debatten en happenings onder de titel Embassy of uncertain shores, bedacht door Nicolas Setari.
That Art Exhibits | Execute The Few Hundred Sensual and Sentimental Motions That Define Your Limits
Lezing door Chus Martínez
13 oktober 2016
Chus Martínez deed ons nadenken over het concept ‘museum’ zoals we ons dat doorgaans voorstellen. Hij stelde voor verder te kijken dan de historische tradities en ideeën die we hebben geërfd, en een ruimte te creëren die los staat van de gangbare opvattingen over cultuur. Martínez wil dat we ons naar de natuur richten, zodat we ons vragen zouden stellen over ras en geslacht, los van de westerse opvattingen over esthetische ervaringen.
Dit evenement maakte deel uit van een reeks lezingen-performances, debatten en happenings onder de titel Embassy of uncertain shores, bedacht door Nicolas Setari.
Écoutez nos défaites
Lezing-signeersessie door Laurent Gaudé, ingeleid door Sophie Creuz
15 september 2016
De Franse schrijver Laurent Gaudé, winnaar van de Prix Goncourt, presenteerde zijn nieuwe roman Ecoutez nos défaites, een epos waarin vier tijdperken van de geschiedenis met elkaar verweven zijn en waarvan de plot zich in Beiroet ontvouwt. Een rusteloze en melancholische roman die de zinloosheid van elke verovering aan de kaak stelt en duidelijk maakt dat alleen menselijkheid en schoonheid de moeite waard zijn om voor te sterven. Deze heel bijzondere lezing werd afgesloten met een signeersessie.
Van Irak naar Calais, een stand van zaken
Rondetafel met Elise Boghossian en Gérard Dubois
Muzikale inleiding door Marwan Zoueini
14 september 2016
De Boghossianstichting organiseerde een rondetafel over de hulp aan vluchtelingen, hetzij in oorlogsgebied, hetzij in Europa.
Gérard Dubois, de partijloze burgemeester van Pessat-Villeneuve (Frankrijk), kwam vertellen over zijn ervaringen met het onthaal van 66 vluchtelingen in zijn 550 inwoners tellende gemeente. Elise Boghossian, stichtster van de vereniging Elise Care, helpt al meer dan tien jaar vluchtelingen in Koerdistan, Irak en Calais. Concertmusicus, zanger en componist Marwan Zoueini bracht eigen composities, samen met Guy Stroobant.
Christenen in het Nabije Oosten. Kijk op de huidige situatie van de geloofsgemeenschap en haar patrimonium
Een rondetafel met Bernard Coulie, Bernard Heyberger, Jean-François Colosimo en Nicolas Sarkis
9 juni 2016
Met Bernard Coulie, ererector van de UCL, als moderator werden de deelnemers aan deze rondetafel door de Boghossianstichting uitgenodigd de situatie van de oosterse christenen te belichten. Bernard Heyberger, Nicolas Sarkis en Jean-François Colosimo gaven tekst en uitleg bij de plaats van de christenen in de multiculturele steden van het Nabije Oosten, van Irak via Syrië en Libanon tot Egypte.
Slavs and Tatars
Reeks lezingen-performances
25 mei, 15 juni, 21 september en 26 oktober 2016
Het oeuvre van Slavs and Tatars spitst zich toe op een gebied ten oosten van de vroegere Berlijnse Muur en ten westen van de Chinese Muur. Het bestaat hoofdzakelijk uit publicaties, tentoonstellingen en lezingen-performances. Het is doordrongen van een diep transcultureel gevoel voor humor en spel, waarbij het spelen met taal wordt gecombineerd met popcultuur en geavanceerd interdisciplinair onderzoek. Anders gezegd: het biedt een nieuwe kijk op wat kunst kan teweegbrengen.
Voor het eerst presenteerde Slavs and Tatars een reeks van vier lezingen-performances in Europa. Die handelden over de crisis van het Euraziatische continent in het moderne tijdperk, via thema’s als het buitensluiten van het religieuze, het redden van het ambachtelijke, en de Verlichting als erfenis van het imperialisme. Een en ander werd belicht uit diverse invalshoeken, zoals het taalbeleid, de persvrijheid en het oriëntalisme.
Dit evenement maakte deel uit van een reeks lezingen-performances, debatten en happenings onder de titel Embassy of uncertain shores, bedacht door Nicolas Setari. Kunstenaars en onderzoekers werden uitgenodigd na te denken over de ingrijpende gebeurtenissen in sommige delen van Europa en aangrenzende gebieden.
Répétition
Gesprek met Nicola Lees en Asad Raza
13 mei 2016
Ter gelegenheid van de opening van de tentoonstelling Répétition organiseerde de Boghossianstichting in de Villa Empain een gesprek tussen co-curator Nicola Lees en Asad Raza, de artistiek directeur van de Stichting.
Invloed van de oosterse schilderkunst op de hedendaagse abstracte kunst in Korea
Lezing door Mael Bellec
20 april 2016
De beweging van monochrome schilders genaamd Dansaekhwa werd vaak door Koreaanse kunstenaars en critici beschouwd als de eerste avant-garde van het schiereiland die géén adaptatie van westerse bewegingen was.
De Boghossianstichting nodigde Mael Bellec, curator Chinese en Koreaanse kunst in het Cernuschi Museum in Parijs, uit voor een lezing over de Dansaekhwa-beweging, in het kader van de gelijknamige tentoonstelling in de Villa Empain.
Barbarij in het verleden, het heden en de toekomst. Een eeuwig herbeginnen?
Lezing-debat met Pinar Selek, Eddy Caekelberghs, Grégoire Jahkian en Pierre Mertens, geleid door Bénédicte Monnoye
24 maart 2016
Deze lezing over de Armeense genocide wilde het nodige inzicht verschaffen om ons in staat te stellen “de wonden van de maatschappij te analyseren, zodat we ze kunnen helen” (Pinar Selek), met de inbreng van verschillende actoren van de samenleving, onder wie sociologe Pinar Selek, journalist Eddy Caekelberghs, advocaat Grégoire Jahkian en schrijver Pierre Mertens.
Hoe Korea een modern land werd
Lezing door Pascal Dayez-Burgeon
17 maart 2016
De modernisering van Korea verliep razendsnel, zoals het industriële succes aantoont. Die modernisering werd evenwel opgedrongen, door achtereenvolgens de Japanse kolonisator en de Amerikaanse beschermer. Het land heeft er dan ook onder geleden. Dansaekhwa vertaalt die ambivalentie: de Koreaanse hang naar het nieuwe en het verdriet om het wegdeemsteren van het verleden en het verlangen om er een nieuwe gestalte aan te geven, zodat het niet verdwijnt. Pascal Dayez-Burgeon, kenner van beide Korea’s, werd uitgenodigd om te vertellen over de historische context waarin de Dansaekhwa-beweging ontstond, het onderwerp van de gelijknamige tentoonstelling in de Villa Empain.
Climbing the Mountain
Lezing door Cengiz Çandar en Ted Bogosian
22 juni 2015
De Armeense en Turkse samenlevingen bekijken elkaar vrijwel uitsluitend uit historisch oogpunt of vertrekkende van mythen, met een gebrek aan feitenkennis. Elke dialoog heeft dan ook zijn beperkingen. Het programma Climbing The Mountain bracht twee individuen bij elkaar, een van elke samenleving. Ze mochten vrijuit praten, zonder taboes, over hun ‘persoonlijke parcours’, met aandacht voor de historische en politieke spanningen, en hun eigen kijk op de toekomst.
Ted Bogosian, een documentairemaker van Amerikaanse origine, had een gesprek met de vermaarde journalist en intellectueel Cengiz Çandar.
Byzantium, Bagdad, Toledo, Parijs. De ‘translatio studii’ in de middeleeuwse wetenschappen
Een internationale ontmoeting met Charles Burnett, Michel Cacouros, Mattia Cavagna, Bernard Coulie, Godefroid de Callataÿ, Ahmed Djebbar, Gabriele Ferrario, Maribel Fierro, Miquel Forcada, Paolo Odorico, Agostino Paravicini Bagliani, Daniel König, Baudouin Van den Abeele en Alessandro Vitale Brovarone.
Van 6 tot 8 mei 2015
De Boghossianstichting organiseerde een internationaal colloquium met het ARC Speculum Arabicum (UCL). De deelnemers waren experts in de Arabisch-islamitische, Byzantijnse, Latijnse, Hebreeuwse en Romaanse cultuur. Het was de bedoeling te komen tot een vergelijking van hun respectieve visie op diverse thema’s die verband houden met de overdracht van kennis in de Middeleeuwen. Het colloquium richtte zich tot een breder publiek en omvatte vier lezingen en twee rondetafels. De eerste rondetafel had het over de overdracht van kennis en de belemmeringen die men daarbij ondervindt. De tweede ging over de overdracht van teksten en over bibliotheken en patronaten.
Het inzetten van drones
Lezing door Philip Boucher, Philip Boucher, Adam Harvey, Edouard Janssens van der Maelen en Peter van Blyenburgh
17 en 18 maart 2015
Ter gelegenheid van de tentoonstelling Het Paradijs en de Hel. Van vliegende tapijten tot drones, organiseerde de Boghossianstichting twee avonden over het gebruik van drones, die vreemde vliegende machines, soms uitgestuurd door verre landen. Tegengif voor het internationale terrorisme, remedies voor onze angsten en ons gevoel van onveiligheid, of modieus speelgoed? We kennen nog steeds niet het globale kader en de werkelijke omvang van het gebruik ervan.
Le Livre des Égyptes
Lezing door Marie-Cécile Bruwier, Baudouin Decharneux, Claude Obsomer en Florence Quentin
10 maart 2015
Ter gelegenheid van de publicatie van het boek Le Livre des Égyptes, tot stand gebracht onder leiding van Florence Quentin, organiseerde de Boghossianstichting een bijeenkomst met enkele internationale specialisten die hebben bijgedragen aan dit originele en magistrale werk.
Deelnemers waren Marie-Cécile Bruwier, kunsthistorica, archeologe, directrice van het Koninklijk Museum van Mariemont en specialiste van het oude Egypte, Boudewijn Decharneux, lid van de Koninklijke Academie van België, doctor in de wijsbegeerte en hoogleraar aan de Université Libre de Bruxelles, Claude Obsomer, doctor in de oosterse filologie en geschiedenis, professor in de egyptologie en de Griekse taal aan de Katholieke Universiteit van Leuven, en Florence Quentin, kunsthistorica en egyptologe.
Alain Daniélou: India en het labyrint van het Universum
Lezing door Jacques Cloarec, Roger-Philippe Della Noce-Bertozzi, Adrian Navigante en Christopher Gérard
20 januari 2015
“Hoewel een miljoen hoegenaamd niet dichter bij oneindig ligt dan één, twee of tien, toch lijkt het uit ons beperkte oogpunt wel degelijk zo te zijn. Misschien krijgen we een juistere voorstelling van het goddelijke als we denken aan een reusachtig aantal verschillende goden dan wanneer we hun eenheid zoeken. In zekere zin kun je zeggen dat het getal één het verst van het oneindige ligt.ˮ – Alain Daniélou, Le polythéisme hindou.
De kennismaking met het werk van Alain Daniélou, georganiseerd door de Boghossianstichting in de Villa Empain, had als opzet samen met vier gasten de vele aspecten van de Indiase beschaving en het oeuvre van Daniélou zelf te verkennen.
Overdracht, sublimatie en vernieling van boeken
Lezing door Godefroid de Callataÿ, François de Coninck en Roger-Philippe Della Noce-Bertozzi
20 mei 2014
Ter gelegenheid van de tentoonstelling Tussen twee stoelen: een boek (met werken van 200 kunstenaars van over de hele wereld) bracht deze ontmoeting een drievoudige kijk op boeken.
Aan de hand van thematische verhalen belichtten de drie gasten hun verhouding tot boeken, het ervaren van de aanwezigheid van boeken in de geschiedenis, de maatschappelijke orde, de artistieke vrijheid en de takken van de wetenschap.
De Blauwe Route
Gesprek met Vénus Khoury-Ghata en Jean-Michel Maulpoix
4, 5 en 6 december 2013
In het kader van de tentoonstelling De Blauwe Route, georganiseerd in de Villa Empain, organiseerde de Boghossianstichting drie avonden waarbij men kennis kon maken met twee dichters-schrijvers, Vénus Khoury-Ghata en Jean-Michel Maulpoix.
De in Libanon geboren Vénus Khoury-Ghata is romanschrijfster en dichteres. Ze schreef onder meer een belangrijk werk dat werd bekroond met verschillende literaire prijzen, waaronder de Grand Prix de la Poésie van de Académie Française en de Prix Goncourt de la Poésie. Dichter en literatuurcriticus Jean-Michel Maulpoix geeft les aan de Université de Paris X, Nanterre. Hij schreef reeds tal van verhalen en gedichten in proza, waaronder zijn recentste bundel, La Musique inconnue, dit jaar uitgegeven door Editions José Corti.
De Turkish Letters van Lady Mary Wortley Montagu
Lezingen door Amélie d’Arschot
6 december en 12 november 2013
Lady Montagu is befaamd om haar Turkish Letters. In 1716 ontdekte ze Istanboel, aan de zijde van haar echtgenoot, benoemd tot Britse ambassadeur die in naam van koning George moest onderhandelen over een duurzame vrede tussen het Ottomaanse rijk en Oostenrijk. Deze jonge en bijzonder erudiete aristocrate gaf blijk van een opvallende leergierigheid en geestelijke onafhankelijkheid. Ze leerde Turks en had contact met de haremvrouwen van het Turkse hof.
Ze bestreed de westerse vooroordelen en beschreef op virtuoze wijze de Ottomaanse levensstijl en cultuur waar ze op haar reis kennis mee maakte.
Met de haar kenmerkende nauwkeurigheid en passie gaf Amélie d’Arschot uiting aan haar bewondering voor deze scherpzinnige wegbereidster van de dialoog tussen het Oosten en het Westen.
Herinnering en beeld, kijk op de Armeense catastrofe
Lezing door Marie-Aude Baronian en Mekhitar Garabedian
23 oktober 2013
Beelden dienen als geheugensteun, maar wat dan met beelden die niet circuleren en dus niemands geheugen ondersteunen? Hoe moet je de uitbeeldingen van de Ramp interpreteren? Hoe kun je door het creëren van beelden, hoe fragiel ook, wat verdwenen is terug in herinnering brengen? Marie-Aude Baronian, doctor in de wijsbegeerte en de cinematografie, hooglerares aan de universiteit van Amsterdam, en kunstenares Mekhitar Garabedian verschaffen hier meer duidelijkheid over.
Deze lezing werd georganiseerd ter gelegenheid van het verschijnen van het boek Mémoire et Image, van Marie-Aude Baronian.
Boegbeelden
Lezingenreeks door Pierre Sterckx
1, 8, 15 en 22 oktober 2013
Pierre Sterckx is conferencier, kunsthistoricus en -criticus, curator van tentoonstellingen, geeft les en werkt ook mee aan de uitzending L’Objet du scandale van Guillaume Durand. Hij schreef reeds tal van boeken, waaronder Cinquante géants de l’art américain, Les plus beaux textes de l’histoire de l’art, Les mondes de Vermeer en Le Devenir-cochon de Wim Delvoye.
In oktober 2013 onderhield hij het publiek van de Boghossianstichting iedere week over diverse boeiende onderwerpen, zoals Chardin et le Siècle des Lumières, La philosophie de Gilles Deleuze en 10 concepts, Miles Davis: De la note au son en Andrea Gursky ou le réseau planétaire (Breughel, Turner, Pollock).
De dialoog heraanknopen: het Turks-Armeense voorbeeld
Een dag van internationale ontmoetingen, met Sibel Asna, Marie-Aude Baronian, Evelyne de Mevius, François Dermange, Ahmet Insel, Raymond Kévorkian, Henry Laurens, Michel Marian, Guillaume Perrier en Serra Yilmaz
21 september 2013
De Boghossianstichting organiseerde een dag van internationale ontmoetingen met als thema de complexiteit van het erkennen van de Armeense genocide in 1915. De bedoeling was een gedachtewisseling over deze pijnlijke kwestie mogelijk te maken tussen onderzoekers, denkers en kunstenaars.
Le Livre des chuchotements
Lezing door Varujan Vosganian
7 maart 2013
Aan de hand van de eigen herinneringen van de auteur en die van zijn familie doet Le Livre des chuchotements ons de tragische belevenissen en het noodlot van een heel volk herbeleven: die van de Armeense genocide van 1915, het verhaal van de eindeloze colonnes in de woestijn, eindigend in Deir-es-Zor, het verhaal van de Armeniërs die wegvluchtten uit hun land. Het boek geeft hier een hartverscheurende beschrijving van. Le Livres des chuchotements is een van de krachtigste Roemeense teksten verschenen na de val van het communisme en een weer aanknopen met de herinneringen en de moderne geschiedenis van de Armeniërs.
Leili Anvar – De samenspraak van de vogels
Lezing door Michael Barry
11 december 2012
De samenspraak van de vogels van Attâr, een mystiek epos uit de 12e eeuw, is een meesterwerk van de Perzische literatuur. Het is de poëtische beschrijving van een universele zoektocht naar Liefde, Waarheid en Enigheid.
Ter gelegenheid van de publicatie van De samenspraak van de vogels, geïllustreerd met islamitische schilderijen uit het Oosten, door Editions Diane de Selliers, gaan meer dan 200 werken geselecteerd uit de mooiste manuscripten, van de oevers van de Bosporus tot die van de Ganges, een dialoog aan met het beroemde gedicht van Attâr. Michael Barry, kunsthistoricus en specialist van oosterse beschavingen, heeft de iconografische selectie geleid, geanalyseerd en heeft elke illustratie voorzien van commentaar.
Le manteau arménien de Jean-Jacques Rousseau
Projectie gevolgd door een lezing door Raymond Trousseau
23 oktober 2012
In samenwerking met de Association des Amis du Musée de Croix de Namur vertoonde de Boghossianstichting in avant-première de film Le manteau arménien de Jean-Jacques Rousseau van Patrick Cazals, over bepaalde periodes uit het leven van Jean-Jacques Rousseau. De vertoning werd gevolgd door een gesprek met professor Raymond Trousson, die een biografie van Rousseau schreef. Zo kregen we meer inzicht in het karakter van deze Franse filosoof, die sommigen lichtgeraakt van aard noemen. De film geeft een duidelijker beeld van de cruciale momenten in zijn oeuvre en zijn hoogst ongewone leven, waarin drama, sarcastische humor en bizarre toestanden vaak hand in hand gingen.
De egyptomanie sinds de 19e eeuw
Lezingen door Michel Aliaga, Eric Gubel, Eugène Warmenbol, Jean-Marcel Humbert, François de Callataÿ, Eric Moinet, Florence Quentin en Anne Van Loo, met Fadila Laanan en Diane Hennebert
20, 21 en 22 november 2012
In het kader van de tentoonstelling Edouard en Cleopatra. De egyptomanie sinds de 19e eeuw, in de Villa Empain, nodigde de Boghossianstichting verschillende specialisten inzake Egypte en zijn invloed op de moderne westerse culturen uit.
Drie avonden na elkaar kwamen de volgende hoofdthema’s aan bod: de wortels van de egyptomanie, de grote vrouwelijke figuren van de egyptomanie, en de verwezenlijkingen van Egyptische inspiratie in de architectuur en de sierkunst.
Edouard Empain en Boghos Nubar
Lezing door Amélie d’Arschot
3 oktober 2012
In de Villa Empain had Amélie d’Arschot Schoonhoven het over de ontmoeting tussen twee grote mannen: Edouard Empain en Boghos Nubar.
De Belg en de in Egypte wonende Armeniër waren beiden ambitieuze en creatieve zakenmannen. Ze sloegen de handen ineen voor een grootschalig project: de bouw van een nieuwe stad, Heliopolis, in volle woestijn, nabij Caïro.
