Sinds juni 2016 huist de prestigieuze Oriëntaalse Bibliotheek van de Sint-Jozef Universiteit van Beiroet een fotomuseum in haar muren.
Rijk aan een fonds van meer dan 70.000 foto’s, beschikt de Oriëntaalse Bibliotheek van de Sint-Jozef Universiteit van Beiroet over een onschatbare documentatie bron omtrent de geschiedenis van het Midden-Oosten. Dankzij het partnerschap dat op 24 juli 2014 met de Boghossianstichting
werd aangegaan is de Oriëntaalse Bibliotheek nu in staat om dit uniek stuk erfgoed te beschermen en voor het publiek toegankelijk te maken.
De foto’s tentoongesteld in dit museum zijn te danken aan generaties van jezuïeten. Reeds sinds het begin van de tweede helft van de 19e eeuw was Beiroet, naast Istanbul en Jeruzalem, een van de belangrijkste fotografische centra in de regio. Onder de vele oriëntalisten die naar het Oosten trokken, had je gerenommeerde fotografen, zoals Tancrède Dumas en Félix Bonfils, die zich in Beiroet vestigden. Al snel kregen ze het gezelschap van inheemse fotografen, zoals George Sabounji en de broers Sarrafian. Ook de jezuïetenmissionarissen gaven de fotografie een sterke impuls. Reeds vanaf 1865 namen vader A. Bourquenoud en A. Dutau, gevolgd door tal van anderen, altijd hun fototoestel mee op hun tochten door de Libanese bergen en de Bekaavallei, alsook op hun reizen naar Syrië, Armenië en Egypte.
Dat de jezuïeten zulke enthousiaste fotografen waren, komt vooral omdat ze de fotografie als een volwaardig pedagogisch en documentair middel beschouwden. Als missionarissen gebruikten ze de fotografie voor het verspreiden van hun apostolische boodschap. De jezuïeten staan ook bekend om hun brede interesse voor wetenschappen. Hun foto’s handelen dan ook over zeer uiteenlopende disciplines, zoals de geologie, de epigrafie, de archeologie en de etnografie, zoals blijkt uit de talloze taferelen van het plattelandsleven en de ontroerende portretten van leden van sommige stammen of gemeenschappen. Door de foto’s van de jezuïeten tentoon te stellen, laat het museum ons kennismaken met verschillende decennia van fotografische geschiedenis, archeologische ontdekkingen, etnografische studies en vernuft in dienst van de wetenschap.
In het kader van dit partnerschap werkten de Boghossianstichting en de Oosterse Bibliotheek van Beiroet samen met het Fotografiemuseum van Charleroi. Eind 2014 werd er een tentoonstelling georganiseerd met een selectie werken uit de archieven van de fototheek, over het thema van de volksverhuizingen in het Oosten aan het begin van de 20e eeuw.
De fototeek beperkt zich niet tot het beheer en de exploitatie van het fonds, de ambitie is de collectie verder uit te breiden door aankoop van andere privéverzameling van zowel artistieke als wetenschappelijke aard. Een oproep wordt gericht aan alle eigenaars van zulke collecties!
Dit project werd in verschillende fases uitgebouwd:
• De inrichting van een lokaal met temperatuur- en vochtigheidsregeling, voorzien van alle nodige apparatuur. De Sint-Jozef Universiteit stelde hiervoor een ruimte van zo’n 100 m² ter beschikking, op de benedenverdieping van de Oosterse Bibliotheek
• De conservering van de documenten in zuurvrije kasten, dozen en enveloppen
• De inventarisatie en digitalisering van het fonds met het oog op het beheer, de exploitatie en de verspreiding ervan, inclusief de aankoop van het daarvoor nodige materiaal (computers, scanners, databanken…)
• Het opleiden, van personeel voor het digitaliseren en bewaren van de collectie
Een deel van de collectie werd via tentoonstellingen, boeken en publicaties uitgelicht:
• Aux Origines de l’Archéologie Aérienne, (tentoonstelling SJU, Beiroet), 2000
• Les « Petites Écoles du Mont-Liban » du Père Joseph Delore (tentoonstelling SJU, Beiroet), 2003
• Une Aventure Archéologique, (tentoonstelling Archeologisch Museum, Arles), 2004
• Le voyage archéologique en Syrie et au Liban de Michel Jullien et Paul Soulerin en 1888, 2004
• Les Arméniens, la quête d’un refuge, 1917-1939, (tentoonstellingen SJU, Beiroet Cité de l’Emigration, Parijs), 2006
• Portraits photographiques d’Orient, 2010
• Les Arméniens de Cilicie, 2012
